Đầu gối đau khi đứng lên ngồi xuống là tình trạng phổ biến, khiến nhiều người cảm thấy khó chịu và hạn chế vận động hàng ngày. Đây thường là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề về xương khớp, từ thói quen sinh hoạt đến bệnh lý nghiêm trọng hơn.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau khớp gối khi đứng lên ngồi xuống
Tình trạng đau đầu gối khi thay đổi tư thế từ ngồi sang đứng hoặc ngược lại thường xuất phát từ nhiều yếu tố, ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc khớp gối – bộ phận chịu áp lực lớn nhất trong cơ thể. Dưới đây là các nguyên nhân chính, được phân tích chi tiết dựa trên góc nhìn y học cổ truyền và hiện đại.
Thói quen hoạt động thiếu khoa học
Những thói quen hàng ngày không đúng cách có thể làm tăng áp lực lên khớp gối, dẫn đến đau nhức âm ỉ hoặc đột ngột khi vận động. Theo các chuyên gia tại Dược Bình Đông, hệ xương khớp cần được bảo vệ từ những hoạt động nhỏ nhất để tránh tổn thương tích tụ theo thời gian.
Các thói quen phổ biến gây đau đầu gối bao gồm:
- Đứng lâu một chỗ, khiến trọng lượng cơ thể dồn hẳn lên khớp gối, gây mỏi và viêm nhẹ.
- Ngồi xổm thường xuyên, làm khớp gối chịu lực nén mạnh, dễ dẫn đến mòn sụn.
- Đi nhiều hoặc leo cầu thang liên tục mà không nghỉ ngơi, tăng ma sát trong khớp.
- Bắt chéo chân khi ngồi, làm lệch xương chậu và tăng áp lực bất cân xứng lên đầu gối.
- Ngồi sai tư thế, như gù lưng hoặc chân không chạm đất, gây căng cơ xung quanh khớp.
- Ít vận động, dẫn đến cơ yếu và khớp thiếu dịch bôi trơn, đau khi đột ngột thay đổi tư thế.
Thói quen ngồi bắt chéo chân lâu ngày có thể khiến khớp gối mất cân bằng, dễ đau khi đứng lên ngồi xuống.
Chấn thương
Chấn thương là nguyên nhân trực tiếp khiến khớp gối trở nên nhạy cảm, đau buốt mỗi khi cử động. Những tổn thương này thường xảy ra đột ngột nhưng hậu quả kéo dài nếu không xử lý kịp thời.
Các kiểu chấn thương phổ biến bao gồm:
- Trật khớp do trượt ngã hoặc xoay người đột ngột.
- Bong gân dây chằng, làm khớp lỏng lẻo và dễ tái phát đau.
- Gãy xương quanh đầu gối, gây sưng và hạn chế vận động.
- Rách sụn chêm, dẫn đến đau nhói khi duỗi hoặc gập gối.
Phần lớn chấn thương khiến khớp gối mất ổn định, dễ tiến triển thành viêm hoặc thoái hóa nếu bỏ qua.
Bệnh lý
Các bệnh lý về khớp là nguyên nhân sâu xa nhất, làm tổn thương cấu trúc bên trong và gây đau kéo dài khi đứng lên ngồi xuống. Theo Đông y, đây thường do phong hàn thấp xâm nhập, kết hợp chính khí suy yếu.
Một số bệnh lý điển hình:
- Thoái hóa khớp gối: Sụn khớp mòn dần theo tuổi tác, xương cọ xát trực tiếp gây đau buốt, đặc biệt khi thay đổi tư thế.
- Viêm khớp gối: Khớp sưng đỏ do nhiễm trùng hoặc tự miễn, đau tăng khi nghỉ ngơi lâu rồi vận động đột ngột.
- Viêm khớp dạng thấp: Hệ miễn dịch tấn công màng hoạt dịch, gây đau đối xứng và cứng khớp buổi sáng.
- Bệnh lý khác: Gout tích tụ tinh thể axit uric, hội chứng đau xương bánh chè, Osgood-Schlatter ở người trẻ, hoặc viêm bao hoạt dịch.
Nhiều bệnh lý khiến bề mặt khớp gối bị phá hủy, dẫn đến đau nhức dai dẳng khi đứng lên ngồi xuống.
Nguyên nhân khác
Ngoài các yếu tố trên, một số nguyên nhân gián tiếp cũng góp phần làm tình trạng đau đầu gối nghiêm trọng hơn, thường liên quan đến lối sống và cơ địa.
Những nguyên nhân này bao gồm:
- Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Ăn nhiều đồ chiên xào, đồ ngọt dẫn đến thiếu canxi, vitamin D, làm xương yếu.
- Sử dụng thuốc dài ngày: Như corticoid hoặc thuốc chống trầm cảm, gây loãng xương và đau khớp.
- Béo phì: Trọng lượng thừa tăng áp lực lên gối gấp nhiều lần, đẩy nhanh mòn sụn.
- Yếu tố giới tính và tuổi tác: Phụ nữ sau mãn kinh dễ mắc hơn do giảm estrogen, bảo vệ khớp kém.
Theo ông Nguyễn Thành Danh, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông với giàu kinh nghiệm điều trị bệnh lý xương khớp, tình trạng đau đầu gối khi đứng lên ngồi xuống thường bắt nguồn từ sự mất cân bằng âm dương trong cơ thể, kết hợp ngoại tà xâm nhập. Việc nhận diện sớm nguyên nhân giúp hỗ trợ cải thiện hiệu quả từ gốc, mang lại sự linh hoạt cho khớp gối.
Để tăng cường sức khỏe xương khớp từ góc nhìn Đông y, nhiều người đã tin dùng các sản phẩm từ thảo dược tự nhiên của Dược Bình Đông – thương hiệu hơn 70 năm đồng hành cùng gia đình Việt. Những giải pháp này giúp bổ thận tráng cốt, hoạt huyết thông lạc một cách nhẹ nhàng, hỗ trợ giảm đau và tăng cường sức đề kháng cho khớp mà không gây tác dụng phụ.
Hiểu rõ nguyên nhân là bước đầu tiên để bảo vệ đầu gối khỏe mạnh. Nếu bạn đang gặp tình trạng này, hãy chú ý theo dõi và tham khảo ý kiến chuyên gia để có hướng xử lý phù hợp, tránh để lâu dẫn đến biến chứng nghiêm trọng.
Thông tin của Lương y Nguyễn Thị Thành Danh
Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh là một chuyên gia y học cổ truyền, đặc biệt trong lĩnh vực sức khỏe phụ nữ và phụ khoa, với hơn 30 năm kinh nghiệm. Bà hiện là cố vấn cho Dược Bình Đông. Bà có chuyên môn về các vấn đề kinh nguyệt và các vấn đề phụ khoa khác.
Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Tâm Anh Hospital, Medlatec
Lương Y Nguyễn Thành Danh 